NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
62 - (1417) وحدثني
هارون بن
عبدالله.
حدثنا حجاج بن
محمد. قال: قال
ابن جريج. ح
وحدثناه
إسحاق بن
إبراهيم
ومحمد ابن
رافع عن
عبدالرزاق.
أخبرنا ابن
جريج. أخبرني
أبو الزبير ؛
أنه سمع جابر
بن عبدالله
يقول:
نهى
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم عن
الشغار.
{62}
Bana Harun b. Abdillah
rivayet etti. (Dediki): Bize Haccâc b. Muhammed rivayet etti. Haccâc, ibni Cüreyc
(Dediki) tâbirini kullandı. H.
Bize bu hadîsi îshâk b.
ibrahim ile Muhammed b. Rafi' de, Abdürrezzâk'dan rivayet ettiler. (Demişki):
Bize ibni Cüreyc haber verdi. (Dediki): Bana Ebu'z-Zübeyr haber verdi ki, Câbir
b. Abdillâh'ı şunu söylerken işitmiş:
«Resulullah (Sallallahu
Aleyhi ve Sellem) Şiğar'dan nehiy buyurdular.
İzah:
Babımızın ibni Ömer
rivayetini bütün Kütübü Sitte sahipleri nikâh bahsinde muhtelif râvilerden
tahric etmişlerdir.
Hatibin beyânına göre Şiğarın
tefsiri Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Efendimizin değil imam-ı
Mâlik'ın sözüdür. imamı Şafiî: «Bu hadîsdeki Şiğar'ın tefsiri Nebi (Sallallahu
Aleyhi ve Sellem)'den midir yoksa ibni Ömer veya Nâfi' yahut Mâlik'in sözü
müdür bilmiyorum.» demiştir. Bâzıları bunun Nâfi'nin sözü olduğunu
bildirmişlerdir.
Şiğar: Lügatta
kaldırmak mânâsına gelir.
Şeriatta: Bir çeşit
trampa nikâhıdır. Galiba bu nikâhı yapanlar aralarından mehri kaldırdıkları
için trampa nikâhına «Şiğar» denilmiştir. Bu hususta başka sözlerde
söylenmiştir. Yasak edilen bu nikâh araya mehir koymaksızın iki kimsenin
kızlarını veya kız kardeşlerini trampa etmeleridir. Bu surette kadınlardan her
birinin bud'u yâni kendisinden istifade edilen cinsî münâsebet hakkı diğerine
mehir olmuş olur.
îmamı Gazali'nin
«El-Vasît» âdlı eserinde nikâhı Şiğar'ın kâmil şekli şöyle tarif edilmiştir :
«Şiğar; bir kimsenin başkasına: Sen de bana kızını vermen şartı ile kızım sana
verdim demesi ve kadınlardan her birinin bud'u diğerine mehir olmasıdır.»
Şiğar, câhiliyet devri
nîkâhlarmdandır. Dinimizde hükmü ihtilaflıdır. Hanefîler'e göre bu akd
sahihtir; kadınlara mehr-i misl vermek îcâbeder. Ata, Amr b. Dinar, Zühri,
Mekhul, Sevrî ile Küfe ulemâsının mezhepleri de budur.
Ulemâdan bir taifeye
göre nikâh-ı şiğâr bâtıldır; ve bütün hükümleri hususunda nikâh-ı fâsid
gibidir. imam Şafiî, ishâk ve Ebu Sevr'in kavilleri de budur. imam Mâlik ile
Ebu Ubeyd nikâh-ı Şiğar'ın herhalde mensuh olduğuna kaaildirler.
Evzaî : «Zifaf
yapılmamışsa nikâh fesh edilir. Ve yeniden mehir tayin edilerek şahitler
huzurunda nikâh kıyılır; zifaf yapılmışsa kadınlar mehri misil alırlar.»
demişdir.
Şiğar'a Türkiyenin
doğusunda Berdel derler.